Przepis na akceptację społeczną dla dronów: pokazy, konkursy technologiczne i wdrożenia

plac konkurencji Budowa
Plac konkurencji Budowa

Porozmawiaj z mieszkańcami miast o ich potrzebach informacyjnych, pokaż korzyści z dronów, następnie zaś zademonstruj usługi – oto przepis na zwiększenie akceptacji społecznej.

Budowa hali magazynowej wydawała się iść jak z płatka. Codziennie inwestor otrzymywał raporty z Biura Projektowego, ileż to słupów postawiła ekipa budowlana. Majster – fachura, przecież zna się na rzeczy, zaś jego robotnicy, to najlepsi z najlepszych. Papier wszystko zniesie – skomentował inspektor nadzoru, zobaczywszy plac budowy, na którym widać było poważne uchybienia. Żeby mieć dowody czarno na białym wezwano na pomoc ekspertów z dronami. Słupów było więcej niż projekt zakładał, były krótsze i dłuższe, zaś niektóre pochylone. Z przepisami BHP majster i jego ekipa też była na bakier – kaski walały się po ziemi, co doskonale widać było na zdjęciach z dronów.

Oto narracja, która stworzyła otoczkę konkurencji „Budowa” – jednej z czterech terenowych 9. Konkursu Technologicznego Droniada GZM 2022 (#droniadagzm2022). Wystartowało w niej czterech zawodników i zespoły: Akademicki Klub Lotniczy Politechniki Wrocławskiej (IV miejsce), Tomasz Motyl z Grupy Jurajskiej GOPR (III miejsce), Dron Partner Michał Barankiewicz (II miejsce) i wreszcie zespół WUThrust Politechnika Warszawska wraz z firmą AIROTEC (I miejsce). Każdy z nich zaprezentował inną metodę prowadzenia monitoringu placu budowy i każda interesująca dla potencjalnego inwestora.

Cyfryzacja budownictwa jest już w tej chwili warunkiem koniecznym wszystkich inwestycji finansowanych z pieniędzy unijnych. Bez dronów ani rusz – o tym trzeba opowiadać mieszkańcom miast i nie tylko, którzy do dronów mają stosunek ambiwalentny. To jedno z nowych zadań samorządowych. Liderem jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (Metropolia GZM)

Adriana Witkowska-Konieczny, Metropolia GZM, podczas warsztatów WUF11
Adriana Witkowska-Konieczny podczas warsztatów WUF11 prezentuje badania opinii publicznej o akceptacji społecznej dla dronów. Fot. Metropolia GZM

Jak zwiększyć akceptację społeczną dla dronów?

Metropolia GZM postrzega drony jako innowację, która zmieni oblicza miast. Stąd jej zaangażowanie w Droniadę jako Partnera Tytularnego. Warsztaty i pokazy podczas World Urban Forum w Katowicach, zaś wcześniej prace i demonstracje usług związanych z ochroną środowiska i przyrody. Fundacja Instytut Mikromakro miała okazję dla GZM napisać w 2021 r. poradnik „Potrzeby informacyjne JST w ochronie środowiska”.

Notabene 51% mieszkańców GZM nie ma obaw wobec dronów. Widzą dla nich miejsce w ochronie środowiska, w transporcie medycznym czy też zarządzaniu kryzysowym. Są to dane z 2019 r., należy zatem zastrzec, że coś się mogło zmienić. Gorzej o dronach się wypowiadają mieszkańcy miast skandynawskich i niemieckich, z których aż 66% uważa, że dronowy transport cargo i taksówki powietrzne nie wnoszą wartości dodanej.

Zdecydowanie pozytywniej o dronach wypowiada się południe Europy. Według „Study on the societal acceptance of Urban Air Mobility in Europe” (maj 2021) w miastach włoskich czy hiszpańskich akceptacja np. dla transportu cargo jest zdecydowanie większa niż w Skandynawii lub Holandii. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Ruchu Lotniczego (EASA), która przeprowadziła to badanie, uważa, że jeśli rynek wespół z regulatorem zapewnią odpowiedni poziom bezpieczeństwa operacji dronowych, akceptacja wzrośnie.

Opinia EASA

To kompleksowe badanie było pierwszym tego rodzaju pomiarem społecznej akceptacji BSP w skali całej UE. Nowe środki transportu pojawiają się rzadko, czego ostatnim przykładem są samochody autonomiczne i ich szeroka akceptacja przez społeczeństwo jest zwykle powiązana z szeregiem czynników. Należą do nich dojrzałość niektórych technologii i sposób ich postrzegania w warunkach zagrożeń lub korzyści ze strony społeczeństwa. Przypadek samochodów autonomicznych pokazał, jak trudno jest przewidzieć dokładnie, w jaki sposób innowacja techniczna zostanie przyjęta przez użytkowników i ogół społeczeństwa.

W przypadku dronów trudno dzisiaj o odpowiednie symulacje poziom rzeczywistego hałasu lub określić konkretnie częstotliwość lotów, co wpływałoby na uciążliwość życia mieszkańców. Notabene w ocenie przedstawicieli Klastra Transportu Autonomicznego i Usług Przyszłości, do którego należy Farada Group, prowadzącą już regularne loty cargo z przesyłkami medycznymi w kilku rejonach Polski, zdecydowana większość mieszkańców nie zauważa i nie słyszy dronów. Nie znaczy to, że należy zignorować temat hałasu generowanego przez latające roboty.

Należy zatem pamiętać, że wspomniane badanie EASA zmierzyło stosunek społeczeństwa UE do dronów na początku 2021 r., na długo przed przyszłymi wdrożeniami w miastach UE przewidzianymi na lata około 2024 – 2025 r. Na tym etapie, informacje o UAM były w większości zarezerwowane dla specjalistycznej prasy i mediów. Tak naprawdę nie dotarły do opinii publicznej. Dlatego obywatele w różny sposób nadal postrzegają miejską mobilność powietrzną jako „fikcję naukową” lub „ekscytującą nową koncepcję”, ale nie są jeszcze w stanie tego doświadczyć.

Globalnie wyniki badania pokazują, że koncepcje i operacje miejskiej mobilności powietrznej zyskują na pozytywnym wizerunku i mogą zostać zaakceptowane przez obywateli UE, którzy są otwarci na rozwiązania poprawiające jakość życia w mieście i oferujące korzyści dla dobra wspólnego. Aby tak się stało należy zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa i ochrony środowiska i minimalizować skutki nadmiernej uciążliwości ze strony dronów.

Zacznij od modeli kartonowych

Równolegle do konkursu technologicznego Droniada GZM 2022 trwały warsztaty i pokazy dronowe dla dzieci i dorosłych w strefach WUF11 zorganizowane przez Metropolię GZM. „Złóż drona z kartonu, następnie pobaw się modelami sterującymi, naucz się fotografować z drona, aż wreszcie zaprojektuj system sztucznej inteligencji wykorzystujący latający maszynę jako swoją platformę” – oto w skrócie przesłanie metropolitalnych ekspertów.

Można na to spojrzeć z innej strony. Zapytaj się mieszkańców, co chcieliby wiedzieć o swoim mieście i zaproponuj im, że te dane zbiorą drony. To się znakomicie sprawdzi w ochronie środowiska, inwestycjach budowlanych, w bezpieczeństwie publicznym, transporcie, ale też w innych obszarach, o których nam się jeszcze nie śniło.

Temu właśnie służą konkursy technologiczne jak Droniada GZM 2022 #droniadagzm2022, by tu tworzyć prototypy usług przyszłości. Przede wszystkim chodzi jednak o współpracę i zrozumienie między ludźmi. O to chodzi w akceptacji społecznej.

Za rok widzimy się ponownie na lotnisku Katowice Muchowiec. Rozpoczęły się tym samym przygotowania do Droniady 2023.