Bezpieczeństwo lotnicze podczas 9. Konkursu Technologicznego Droniada GZM 2022

PANSA podczas konkursu Droniada GZM 2022
PANSA podczas konkursu Droniada GZM 2022

Podczas konkursu Droniada GZM 2022 nad lotniskiem Katowice-Muchowiec krążyły jednocześnie samoloty, szybowce, śmigłowiec LPR i drony. Mimo to zachowaliśmy wysoki poziom bezpieczeństwa lotniczego dzięki partnerskiej współpracy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej i jej systemowi PansaUTM.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PANSA) była Partnerem Bezpieczeństwa Lotniczego 9. Konkursu Technologicznego Droniada GZM 2022 (od 25 czerwca do 29 czerwca). Udostępniła uczestnikom urządzenia ADS-B, które umożliwiały nadzór nad lotami dronów w systemie PansaUTM. Zarazem jej przedstawiciele monitorowali niebo nad lotniskiem Katowice Muchowiec i ostrzegali o startach i lądowaniach śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. W rezultacie lotnictwo załogowe mogło wykonywać swoje misje bez zakłóceń, równolegle do lotów latających robotów.

– Drony uczestników 9. Konkursu Technologicznego Droniada GZM wyposażyliśmy w urządzenia ADS-B. W ten sposób na bieżąco monitorowaliśmy loty i wizualizowaliśmy je w naszym systemie informatycznym – opowiada Mateusz Zych z Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, który na lotnisku Katowice Muchowiec wspierał organizatorów w zapewnieniu bezpieczeństwa lotniczego.  

Analiza ryzyka, którą zawczasu przeprowadzili organizatorzy – Fundacja Instytut Mikromakro, przy wsparciu Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa, wskazywała przede wszystkim na zapewnienie ciągłości działania katowickiej bazie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. 

W tym celu przedstawiciele Komitetu Organizacyjnego oraz PANSA porozumieli się z kierownictwem LPR i uzgodnili zasady prowadzenie misji bezzałogowców. Załoga śmigłowca ma trzy minuty na wylot z bazy po otrzymaniu zgłoszenia. Komunikat przez radio i sms docierał na stanowiska organizatorów i PANSA, by powstrzymać się wówczas od startów. Znowuż, gdy drony startowały, wysyłano w eter informację „Tu strefa dronowa, startujemy w sektorze …”. 

Powrót śmigłowca LPR dawał więcej czasu na reakcję. W każdym razie nie wydarzyła się ani razu sytuacja, aby drony musiały lądować w przygodnym terenie. 

Śmigłowiec LPR nad Muchowcem
Śmigłowiec LPR nad lotniskiem Katowice -Muchowiec podczas konkursu Droniada GZM 2022.

Słońce, wywrotki i bezpieczeństwo 

Z perspektywy PAŻP przebieg konkursu należy uznać za bezpieczny. Drony było widać w systemie PansaUTM – operatorzy logowali się doń z wykorzystaniem aplikacji DroneRadar. Do lotów były dopuszczone wyłącznie latające roboty uczestników. Postronni obserwatorzy musieli się autoryzować u zarządzającego strefą geograficzną, ustanowioną przez Urząd Lotnictwa Cywilnego w porozumieniu z Fundacją Instytut Mikromakro. Na dodatek inspektorzy ULC monitorowali okolice lotniska Muchowiec z wykorzystaniem urządzenia AeroScope. 

Elementami bezpieczeństwa lotniczego były również patrole wolontariuszy na pięciokilometrowej trasie „Sztafety”, lądowiska zapasowe i przeprowadzona przez jej uczestników analiza ryzyka w metodyce SORA z wykorzystaniem narzędzia Grey pod opieką ekspertów Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. 

 Mimo to nie obyło się bez drobnych incydentów. Dron przed chwilą sprawdzony, ponownie wystartował i ledwo co się oderwał od ziemi, przewrócił się na śmigła i zaczął kosić trawę. W innym rozerwał się silnik w trakcie lotu. Kolejny w sposób niekontrolowany wylądował na łące. Ot, uroki konkursu z udziałem eksperymentalnych konstrukcji. 

Jednak najwięcej problemów sprawiało słońce. Nie dość, że panował niemiłosierny upał, który wystawiał na sprawdzian całą elektronikę i ludzką skórę, to jeszcze wymuszał nieustanną kontrolę wskaźnika aktywności geomagnetycznej, czyli KP Index. Określa on  aktywność promieniowania słonecznego czy też wiatru słonecznego (w skali od 0 do 9). Bezpieczeństwo wymusza uziemienie dronów,  jeśli indeks wskazuje na 5 i wyżej. Przy „czwórce” to pilot musi sam podjąć ryzyko. A w sytuacjach nieoczywistych ostatni głos należał do Mateusza Zycha z PANSA :-). 

Za rok widzimy się ponownie na lotnisku Katowice Muchowiec, oby w łagodniejszych promykach słońca. Rozpoczęły się tym samym przygotowania do Droniady 2023.